« Carve-out » is een manier om de doelonderneming vóór de verkoop op te schonen, en moet met de nodige voorzichtigheid worden toegepast. 

Wanneer een onderneming de verkoop voorbereidt, kan het nodig zijn om zich vóór de verkoop te ontdoen van bepaalde niet-strategische activa.
Deze afstotingsoperatie staat in het jargon bekend als « carve-out ». 

1. Wat houdt de carve-out in en met welk doel wordt deze uitgevoerd?

Een carve-out kan betrekking hebben op alle soorten activa: gebouwen, machines of rijdend materieel, maar ook op een dochteronderneming of een bedrijfstak. Zij kan worden gebruikt om de verkoopprijs te verlagen, om bepaalde moeilijk verhandelbare activa liquider te maken, of gewoon om de markt een meer samenhangend geheel te presenteren.
In sommige gevallen wordt de afstoting opgelegd door de overnemer, die niet wil worden belast met te omvangrijke activa. De afsplitsing maakt het ook mogelijk om aandeelhouders met uiteenlopende standpunten tevreden te stellen, waarbij sommigen een bedrijf kunnen overnemen en anderen kunnen uitstappen, terwijl de onderneming samen wordt verkocht. 

2. Fiscale voorzichtigheid is de sleutel

Het beginsel van ontbinding vóór verkoop wordt soms aangevochten door de fiscus, die van mening kan zijn dat de beoogde opeenvolging van transacties niet verenigbaar is met het normale beheer van het privé-vermogen (artikel 90, 9°, eerste streepje, WIB 1992).
 

Een arrest van het Hof van Beroep te Gent heeft de situatie echter verduidelijkt (1). De zaak betrof een evenementenvennootschap die vlak voor de overdracht verschillende activa had verkocht (aandelen van een voetbalclub en kunstwerken) en de overdrager ook had belast met het beheer van een lopend geschil en twee arbeidsovereenkomsten had opgezegd.
 

Het Hof oordeelde dat de verkoper normaal had gehandeld door de onderneming te ontdoen van alles wat niet noodzakelijk of nuttig was om het beoogde doel (namelijk de verkoop van de onderneming) te bereiken. Volgens het Hof was deze “opschoning” gewoon een manier om de prijs vast te stellen voor de logische omvang van de verkoop.
 

Deze uitspraak komt als geroepen, want in de praktijk van fusies en overnames is het schrappen van een of ander goed – de auto van de directeur bijvoorbeeld – aan de orde van de dag (2).
 

Fiscale voorzichtigheid is echter nog steeds op zijn plaats, vooral wanneer de activa worden verkocht aan de verkoper of aan een lid van zijn familie, die uiteraard een belangenconflict zal hebben. Bijzondere zorg moet worden besteed aan de waardering van de verkochte activa, die in overeenstemming moet zijn met de marktwaarde. Het opstellen van een degelijk dossier, ondersteund door een onafhankelijke taxatie, is zeker geen overbodige luxe. 

3. Met welke andere voorzorgsmaatregelen moet rekening worden gehouden?

De partijen zullen de te overnemen zaken nauwkeurig moeten identificeren en de gevolgen voor de onderneming zorgvuldig moeten beoordelen alvorens tot de overneming over te gaan.
 

Deze analyse kan op 3 manieren worden uitgevoerd : 

1. Juridische gevolgen. Wat zijn de gevolgen van de geplande operaties voor bestaande contracten? Welke overeenkomsten moeten worden gesloten (met medecontractanten, banken, klanten, leveranciers, enz.)? Zijn er activa bezwaard? Moeten er voorkooprechten worden gezuiverd? 

1. Gevolgen voor de personele middelen. Is de overdracht van arbeidsovereenkomsten in overeenstemming met het arbeidsrecht (behoud van anciënniteit en verworven rechten)? Wat is het effect op collectieve overeenkomsten en het lidmaatschap van een paritair comité? 

1. Gevolgen van de afsplitsing voor de financiën. Welke gevolgen heeft de verkoop van activa voor de nettoschuld van de onderneming? Is er rekening gehouden met de fiscale gevolgen van de meerwaarde? 

Uiteraard zijn dit slechts enkele van de vragen die kunnen rijzen en moet de analyse individueel en in detail worden uitgevoerd.
 

De uitvoering van een carve-out kan complex zijn. Zij zal afhangen van de structuur van de beoogde transactie (aandelentransactie of activatransactie, enz.) en de aard van de af te stoten activa. In alle gevallen moeten een duidelijk contractueel kader en marktwaarderingen worden vastgesteld. Alle belanghebbenden (met name het personeel) moeten volledig op de hoogte worden gehouden. In veel gevallen is een gefaseerd actieplan nodig en moet de nodige tijd worden genomen om onvoorziene omstandigheden het hoofd te bieden.  

(1) Gent, 17 november 2020, 2019/RG/1364 –  

(2) Dit arrest werd becommentarieerd door de heer Stefaan Van Crombrugge in de Fiscologue (editie 1723 p. 11) van 19 november 2021. 

Artikel geschreven door M. Tanguy della Faille 

tanguy.della.faille@fb-transmission.com